Nou dat dus! Of moet ik zeggen:”Dat dus?”

Als je in een nieuwe situatie terechtkomt. Een situatie waar geen leraar voor handen is. Geen leraar en geen meer wetende partner. Waar er niet gerefereerd kan worden aan reeds opgedane kennis. En waar je niet voor heb kunnen oefenen. We kunnen ons denk ik allemaal wel situaties voor de geest halen. Nieuwe uitdagingen of gebeurtenissen waar dit voor geldt. Ik tenminste wel. Ziekte, andere baan, scheiding, ruzie, verdwalen, rouw, geldgebrek, vreemd land, nieuwe interesse, hobby, moederschap etc. Een situatie waar je alleen voor komt te staan. Je moet of je wil of niet. Je zet in wat je hebt geleerd, je kennis en je vaardigheden. Maar je gebruikt ook je intuïtie en wil om te willen weten. Het vermogen om de nieuwe situatie aan te gaan.

Is het dan niet zo dat het heel fijn is dat je terug kunt vallen op het lef en de vaardigheid om zelf op onderzoek uit te kunnen gaan? Om oplossingen te vinden en bronnen te kunnen raadplegen? Zoektermen en vragen te kunnen formuleren en ook in praktijk te kijken of ze wat opleveren? Iets waarvan jij denkt en hoopt dat het een antwoord geeft op de vragen die je hebt. Of je helpt om een situatie aan te kunnen of een probleem te verhelpen. Dat je niet meteen uit het veld geslagen bent als er niemand in de buurt is die jou kan instrueren, het kan voordoen, kan voorzeggen, kan uitleggen of met je kan oefenen. Is het dan niet prettig dat je goed om hulp kunt vragen, je goed kunt uitdrukken en zonder terughoudendheid kan vertellen wat je dwars zit, waar het verdriet vandaan komt, de angst gegrond is of wat je nodig hebt? En geldt dat niet voor jong en oud?

En natuurlijk is het dan fijn dat je veel geleerd hebt en kennis tot je hebt genomen. Dat je niet zelf hebt hoeven ontdekken hoe bepaalde dingen in elkaar zitten of werken. Maar hè zeg nou zelf, is het niet zo dat er ook nog zoiets is als onderzoekend, ontdekkend of informeel leren? En wat is er mis mee om kinderen op school ook lastig te vallen met onopgeloste casussen? Een probleem als uitgangspunt voor uitdagend onderwijs? Niet de hele dag, niet altijd. Niks kan altijd of een hele dag. Daar zijn wij mensen niet voor in de wieg gelegd dus afwisseling in wat je aanbiedt en aanleert. Maar wel doen, ook in het onderwijs.

Juist omdat kinderen niet altijd iemand in de buurt hebben die hen helpt, die voorkennis met ze ophaalt, met ze oefent en de bronnen waar te antwoorden ter beschikking stelt. Juist omdat dit doorzettingsvermogen vraagt en leert om oplossingsgericht en kritisch na te denken. Het heel motiverend werkt als ze zelf tot antwoorden komen maar ze ook leert met tegenslagen om te gaan of fouten te erkennen als iets niet lukt of goed gaat.

Wat is er mis om een netwerk in te zetten waar kinderen en leraren van mee kunnen profiteren en leren ipv van de leraar, uit boeken of van filmpjes. Een imker die vertelt, een opzichter in de nieuwbouw, een architect over zijn werk, een timmerman die een bouwtekening voorafgaand aan de les over verbindingen laat zien. Een boer met zijn jonge vee in de lente of de supermarkt die zijn deuren openzet voor leerlingen. Een ouder met een muziekinstrument of een mooie interessante hobby, Heel veel Juffen of meesters en allemaal informatie, kennis zonder over didactiek of modellen van instructie.

Is het niet zo dat school ook een oefenplaats is voor het ‘leven’? Voor het volwassen leven. Een plek waar we leren op veel manieren, de dialoog samen voeren, waar we ontdekken dat we heel veel dingen gemeen hebben maar ook anders zijn. Waar we uitvinden waar we goed in zijn en voor welke onderdelen we vaker onze leraar nodig hebben? Waar we moeten leren samenwerken en fouten mogen maken?

Ik blijf het daarom herhalen, onderwijs is niet het een of het ander. Goed onderwijs is veelomvattend en een goede leraar heeft een uitgebreide gereedschapskist. Een leraar is iemand die alle kinderen een solide basis van kennis meegeeft, weet hoe instructie te geven en een les op te bouwen. Maar ook een leraar die juist in staat is om een probleem op te werpen en kinderen de kans geeft om, na eerst te hebben geleerd hoe het een en ander aan te pakken, zelf problemen op te lossen en antwoorden te zoeken.

Want is het niet zo dat als je opgedane kennis gebruikt om daarmee aan de gang te gaan, deze kennis in kunt zetten, oplossingen kunt bedenken, kunt onderzoeken en ontdekken en je zo zelf weer nieuwe kennis eigen kunt maken. Om deze kennis en ervaring vervolgens weer te kunnen expliciteren en te presenteren aan anderen, want dan pas is er sprake van echt leren?

Nou dat dus!

Of moet ik zeggen:”Dat dus?”

Karin Donkers

Schoolleider en leraar

2 reacties op “Nou dat dus! Of moet ik zeggen:”Dat dus?”

  1. Rake blog. En dat wat voor jou geldt, geldt evenzeer voor de kleuter, de leerling of student. Voor elk individu. Leren door vallen en opstaan, door uitproberen, leren van fouten, en van leermeesters en -juffen. Soms cursorisch en soms vanuit een situatie. Liever niet het een of het ander. Voortdurende feedback op de juiste manier en op het juiste moment kan het leerrendement verdubbelen.

Laat een antwoord achter aan Rob Alberts Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.