Een bewogen jaar
Het was een bewogen jaar. Grappig want terwijl ik dat zeg, realiseer ik me dat ik eigenlijk helemaal niet weet waarom ik dat zeg. Er zijn jaren geweest dat ik precies kon aangeven waarom het een bewogen jaar was. Natuurlijk is er in ieders persoonlijk leven weer een hoop gebeurd. Dat deel is mij niet ontgaan en ‘het’ heeft zeker mij ook niet overgeslagen. Niet alleen verdrietige dingen, maar gelukkig ook blijdschap. Het zijn allemaal dingen die bij het leven horen en dus ook bij een terugblik op het afgelopen jaar. Terugblikken gaat soms gepaard met veel emoties, gewoon omdat je weer eens goed met je neus op de feiten wordt gedrukt. Wat gebeurt er toch veel in ieders leven. Maar ik denk dat ik het vooral heb over een bewogen jaar in onderwijsland.
Terugblikken
Bij de afsluiting van een jaar hoort dat we ook even terugblikken. Terwijl ik dat doe, wordt het meteen duidelijk waarom ik het heb over een bewogen jaar. Ik zal me beperken tot de afgelopen 3 maanden en heb de krantenkoppen eruit gepikt die voor ons basisonderwijs van belang zijn. Slechts drie maanden, meer is niet te doen.
- 300 jonge docenten erbij, nullijn van tafel
- De leraar moet kunnen reflecteren op zijn gedrag
- Onderwijs moet grote talenten meer uitdagen
- RTL publiceert CITO-scores
- AOB dreigt met acties
- School moet aandacht houden voor zwemmen
- Leraar gaat er 3% op vooruit in 2014
- Geen draagvlak bij leraren en directeuren voor Onderwijsakkoord
- Leraren: ouders niet genoeg betrokken bij school
- Basisscholen denken te makkelijk over Engels
- Een op de zes klassen te vol
- Scholen niet klaar voor probleemleerlingen
- SP wil uitstel ‘passend onderwijs’
- School moet stageplek garanderen
- Onderwijs verloor 1900 banen in half jaar
- Coalitie wil geen uitstel ‘passend onderwijs’
- Dekker wil minder toezicht op excellente scholen
- Overheid bemoeit te veel en visie ontbreekt
- Leerkrachten doen te weinig aan pesten
- Onderwijs is meer dan meten en toetsen
- Steeds vaker thuisonderwijs
- Scholen: inspectie te veel met toetsing bezig
- AOB: aantal leerlingen per leraar stijgt al jaren
- Geen school ontkomt meer aan zingeving
- Verplichte Cito-toets voor alle scholen vanaf april 2015
- School doet alles om van oude leraar af te raken
- Basisonderwijs wil honderden nieuwe banen
- Convenant moet natuuronderwijs verbeteren
- Steeds minder kinderen op de basisschool
Er komt veel op ons af en het een is nog niet afgerond of de volgende ‘vette kop’ verschijnt alweer in de krant. Tussen de regels door vaak kritiek maar ook zorg om het basisonderwijs en de toenemende toetsdruk en afrekencultuur. Zelfs zo erg dat er ‘Zwartboeken’ over kleuters worden geschreven en scholen hun onderwijsvisie inruilen voor een methode. Goede leerkrachten besluiten het onderwijs te verlaten of branden af voor ze hun pensioengerechtigde leeftijd hebben behaald. Triest maar waar, er gebeurt veel in het onderwijs en helaas veel ook niet. En dan hebben we het nog niets eens over alle ontwikkelingen die er ‘gewoon’ al plaats vinden zonder dat daar koppen over in de krant staan.
Snelheid
Dus naast alle privéomstandigheden van elke afzonderlijke leerkracht, zijn dit de dingen waar we allemaal mee te dealen hebben. Ik zal er ongetwijfeld nog een flink aantal vergeten zijn. Maar dat heb je met opsommingen. Duidelijk is in ieder geval wel dat er van ‘rust’ in het onderwijs nog steeds geen sprake is. En ik weet ook niet of dat ooit nog gaat komen. De snelheid waar we in deze maatschappij mee te maken hebben, zal niet getemperd worden. De ontwikkelingen gaan zo snel dat het soms nauwelijks nog bij te houden is. We zullen ons daarin moeten blijven verdiepen, zullen moeten blijven leren en zullen onze eigen verantwoordelijkheid hierin moeten nemen. Het onderwijs zit niet te wachten op mopperaars, angsthazen en zeker niet op ‘duikers’. Je kunt niet meer zeggen: “Ik ben alleen geschikt voor……”. We zullen flexibel moeten zijn. We zullen als onderwijsmensen ons moeten blijven professionaliseren, moeten blijven leren en misschien een wat andere houding aan moeten nemen. Zelf op onderzoek gaan, zelf informatie zoeken en geen afwachtende houding meer innemen. Die tijd is over. Leraar zijn en blijven vraagt veel van mensen. Niet alleen vanwege bovengenoemde ontwikkeling maar juist omdat we met kinderen te maken hebben, die niet gevraagd hebben om hetgeen er boven beschreven is. Kinderen die dit zelf ook allemaal moeten leren. Nou dat klinkt allemaal geweldig of juist somber. Maar uiteindelijk is het zinloos om achteruit te kijken en het met elkaar te hebben over hoe het was. We kunnen de klok niet meer terug draaien en we kunnen ook ontwikkelingen niet meer stop zetten. Zaak is dat we ons moeten realiseren dat er altijd een belang de absolute boventoon moet voeren en dat is het belang van het kind. We helpen elkaar door van en met elkaar te leren, door taken zorgvuldig te verdelen, door ondanks tegenwind mooi onderwijs te blijven maken en trots te zijn op wat we doen. Gewoon omdat wij dat belangrijk vinden en omdat het de moeite waard is.
Waar doe ik het voor?
Er zullen momenten zijn dat een ieder van ons zich afvraagt: “Waar doen we het voor?” Ik kan alleen maar zeggen waar ik het voor doe. Ik wil de wereld graag een klein beetje mooier maken. De enige manier voor mij om dat te doen is om kinderen een goed gevulde koffer aan mogelijkheden, talenten en vaardigheden mee te geven. Ze te laten ervaren dat leren leuk is, ze te leren samenwerken en ze te leren te vechten voor alles wat de moeite waard is. Ze te leren dat ze er toe doen en er mogen zijn met alle plussen en minnen. Met alle zichtbare en onzichtbare handicaps en mogelijkheden. De wereld dat zijn wij en dat is de wereld waar onze kinderen zich prettig moeten voelen. Dat is de wereld waar zij nog heel veel jaren zullen leven, leren en werken. Een wereld die gewoon de moeite waard moet blijven. En wij kunnen en mogen ons steentje bijdragen en dat is een groot goed.
Ik wil de wereld een klein beetje mooier maken.
Karin Donkers
Schoolleider op een school voor OntwikkelingsGericht Onderwijs
Twitter; Karin Donkers @kardonsch
Deze blog verscheen eerder op Onderwijswijven