Niet loslaten, maar anders vasthouden.

Ik ga het niet aan. Sterker nog, ik ga het uit de weg. De moeilijke onderwerpen die echt besproken moeten worden. De hardnekkigheid waar ze de externe hulp mee buiten de deur wil houden. Het niet innemen van haar medicatie, verwardheid en het wantrouwen naar de mensen die haar lief zijn. Ze heeft het zelf ook in de gaten. Dat maakt het extra triest. Ik wil het even niet, geen spanning over iets waar de uitkomst toch al duidelijk is; boosheid, machteloosheid en verdriet. Vandaag niet. Ik ben Karin, waar ze fijn naar kan luisteren en haar gevoelens mee durft te delen.

Ik bespreek het niet, hoewel ik toch best boos ben. Of eigenlijk teleurgesteld en ook wel wat angstig. Hoe nu verder, wat als……Vandaag wil ik gewoon weer even dochter zijn en tien keer hetzelfde verhaal vertellen, luisteren naar de vertroebelde herinneringen aan vroeger en horen hoe ze voor de zoveelste keer vraagt of mijn nieuwe man Rotterdam niet mist. Of het samenwonen hem wel bevalt, met iemand die zo lang alleen heeft geleefd. Ze kan het zich bijna niet voorstellen, twee mensen die weer samen zijn gaan wonen. Ik vertel dan over hoe fijn we het hebben, over zijn hobby’s, zijn werk, zijn familie en ons leven. En voor de tiende keer hoe we elkaar hebben ontmoet. Soms komt mijn werk even langs: “Nee mam, die school staat er nog steeds niet. En ja mam, dat duurt wel heel lang.” Het is oké. We hebben immers toch ook niet heel veel te bespreken, zijzelf maakt niets meer mee. Waar de ene dag nog interesse is, lijkt het leven de andere dag echt heel benieuwd en klein wat betreft inleving. Het vat hebben op wat eerst zo ‘gewoon’ leek, is dan weg.

Ze had eindelijk ingestemd met hulp bij het douchen. Ze voelde dat ze steeds moeilijker en minder vast op haar benen stond. Een mooie gelegenheid om iets van thuiszorg aan te vragen. Niet gek, lijkt me voor een 88 jarige die nog zelfstandig woont. Ze is immers al een paar keer gevallen en we hebben nog steeds de mazzel gehad dat hulp in de buurt was. Een alarmknop om haar nek maakt dat we denken enige rust te hebben bij het idee dat ze toch wel steeds afhankelijker aan het worden is. “Laat hulp maar dichtbij zijn, voor het geval het wel nodig is.” zeg ik haar. Ze mochten komen nadat ze vertelden dat alles erop gericht gaat zijn haar zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Ze komen en na enkele weken gaan ze weer. Ze vindt hulp al snel onzin en laat dit ook duidelijk merken aan iedereen die het horen wil. De zorg kan niet anders dan zich terugtrekken.

Ik word steeds verdrietiger als ik zie hoe snel ze vermagert en steeds slechter voor zichzelf zorgt. Tegelijkertijd zijn het mijn maatstaven van elke dag even kort douchen, schone kleren aan en drie maaltijden per dag. Ze is niet verwaarloosd, maar haar dagritme is weg. Ze kabbelt de dag door. Dat geeft haar juist rust en geen druk. Ze laat het duidelijk merken dat ze zich niet wil aanpassen. Geen rekening wil houden met…………….onze bezorgdheid, met tijd, met de dagen, met de toekomst, met mensen die afspraken maken. Och nee het is geen onwil, maar het niet meer kunnen. Dat is de afgelopen weken wel gebleken.

Ook dit is zelfbeschikkingsrecht. Ik moet het mezelf blijven herinneren. De regie houden tot het echt niet meer gaat. En ik, die dat recht altijd zo hoog in het vaandel heeft, vind het nu zo verschrikkelijk moeilijk. Ik weet niet wat er gebeurt of hoe het gaat lopen, maar ik weet wel dat ik eigenlijk niets anders kan doen dan contact houden, met haar praten, in de gaten houden of er voldoende eten en drinken in de koelkast ligt en alles een beetje af proberen te stemmen met mijn broers en (schoon)zussen

Niet loslaten, maar anders vasthouden.

Tot het echt niet meer kan.

Ook dit is rouw, verdriet over dat wat was, angst over dat wat nog gaat komen.

Kardonsch, vrouw van, dochter van, moeder van, oma van, schoolleider van, leraar van, vriendin van en gewoon Karin