Waar is ons ‘bondje’ gebleven?

Terugkijken op de afgelopen 20 jaar onderwijs en het teruglezen van de laatste 2 maanden Twitter. Het lijkt niets met elkaar van doen maar toch zijn deze twee processen voor mij essentieel om te begrijpen wat er gebeurt.
De manier waarop blijkbaar professionals in het onderwijs, ouders, kinderen en samenleving niet meer een ‘bondje’ hebben. Een gemeenschappelijk doel dat volgens mij eerder toch altijd de ‘lijm’ tussen deze vier was. De belangrijkste driehoek (vierhoek) en ja hoor daar komt het woord weer, de verbinding.
Waar ik ooit het gevoel had dat we er samen voor onze kinderen waren en samen voor gingen zorgen dat elk kind een veilige goede fijn plek had om zich te ontwikkelen en te leren, lijkt dit plaatsgemaakt te hebben voor het wij zij denken.

Ik merkte dit heel erg toen ik een berichtje plaatste over kindermishandeling en het nog te weinig herkennen van de signalen. Ik kreeg meteen reacties over me heen over valse meldingen bij Veilig thuis. Rapporten over cijfers die niet kloppen, thuiszitters die door leerplicht naar school gejaagd worden, scholen die geen passend onderwijs verzorgen, vragen of ik me wel realiseerde dat er ook kinderen elders of op school worden mishandeld. Hele schrijnende verhalen, waar waarschijnlijk geen woord van overdrijving bij was, maar die op zo’n harde en soms zelf kwaadaardige toon werden ‘gebracht’ dat het eerste was wat bij me opkwam; waarom nu zo? Als het zo moet: “Goodbye Twitter.”
Waarom deze manier van communiceren en elkaar zo aanvallen? Waarom een screenshot zonder de persoon te taggen en de ander dan belachelijk maken? Het getuigt niet echt van fatsoen. Geen voorbeeld hoe met andersdenkenden om te gaan. Want al deze voorbeelden mogen niet voorbijgaan aan het feit dat er achter voordeuren heel veel leed is. Kinderen niet de begeleiding, het onderwijs of zorg krijgen die ze nodig hebben en in angst leven. Kinderen die wel mishandeld worden door hun ouders. Kinderen die terecht of onterecht vastlopen op scholen en ouders die zich niet gehoord of begrepen voelen. Schoolteams die binnen de mogelijkheden alles op alles zetten om goed onderwijs te verzorgen aan de vele verschillende kinderen. Maar ook scholen die snel, soms veel te snel, kijken naar beperkingen i.p.v. mogelijkheden.
Maar nee, hier werd niet op in gegaan en al snel lijkt het of onderwijs de grote vijand is. “Je moet de helpende hand uitsteken, vragen wat mensen nodig hebben, ga met ‘ze’ in gesprek!” Of juist andersom en dan zijn ouders de grote zeurpieten. Geen VT melding!

Een totale verdraaiing van de werkelijkheid van alle dag. Dat hoop ik tenminste. Een verdraaiing van mijn werkelijkheid van alle dag in ieder geval wel. De afgelopen 20 jaar waar ik in het management van PO-scholen heb gezeten heb ik misschien 5 meldingen bij Veilig Thuis gedaan. Ik kan je vertellen dat dit echt niet iets is dat in een opwelling gebeurt. Hier zit heel veel zorg en tijd in. Voorafgaande aan zo’n besluit wordt er altijd alles in het werk gesteld om het gesprek op gang te brengen, je zorg te uiten, mogelijkheden van ondersteuning of begeleiding door te spreken. Wat kunnen we als school betekenen, wat voor aanpassingen kunnen we doen of afspraken kunnen we maken? Wat hebben ouders nodig, waar kunnen ze hulp of ondersteuning vinden en krijgen?
Heel vaak lukt dit. Ouders en school hebben dan een goede manier van communiceren gevonden, kunnen afspraken maken en men ziet ook dat sommige aanpassingen binnen het huidige onderwijssysteem niet kunnen, hoe graag we het ook zouden willen. Hetzelfde geldt voor de ouder, de wil om een kind goed te begeleiden is er zeker maar ook onvermogen, eigen trauma, sociale context lijken zo’n invloed te hebben opdat gedragsverandering of aanpak wat betreft opvoeding niet gaat lukken. Sneu maar waar.

Wat het heel moeilijk maakt, en dat lijkt wel toe te nemen, is de grove vijandige maar juist ook weer defensieve manier van communiceren. Zo van bemoei je niet mijn kinderen, wij weten wat het beste is. Maar blijkbaar ook de onderwijsteams die hun gelederen sluiten en niet meer open staan voor ideeën en tips van ouders. We kunnen natuurlijk alles op werkdruk ‘schuiven’ en het zogenaamde falen van passend onderwijs, maar dit is lang niet in alle gevallen terecht. We zouden allemaal eens wat vaker in de spiegel moeten kijken, eens terugluisteren hoe gesprekken met verontruste ouders zijn verlopen. Hetzelfde geldt voor de sociale media. Er worden opmerkingen van mensen volledig uit de context getrokken en tweets worden geïsoleerd gedeeld door tegenstanders. Bewustwording heet dat dan. Nee mensen, begrip op brengen voor elkaars situatie en de zoektocht naar oplossingen daar begint de dialoog. Gericht zoeken naar mogelijkheden door zij aan zij te gaan staan i.p.v. tegenover elkaar.

De scherpte van communiceren en de harde verwijtende toon, het zeker weten en de gesloten gelederen zijn echt niet in het voordeel van onze kinderen, onze leerlingen. Wetenschappelijk onderzoek doet ertoe en dienen we mee te nemen in onze manier van onderwijs geven maar ook dit is niet zaligmakend en leerlingen zijn geen machines in zin van; we stoppen er het juiste muntje in dat werkt voor iedereen. We zijn allemaal zo verschillend.
We zullen de zoektocht naar wat werkt en wat niet, ook de komende 20 jaar en de jaren erna samen moeten doen. Daar waar het ‘spaak loopt’ moeten we onze schouders eronder om te helpen, te ondersteunen, te zoeken naar de juiste oplossing. ‘Het goede doen, op het juiste moment ook in de ogen van onze kinderen, onze leerlingen.’

De wereld verandert, de inzichten veranderen, relaties veranderen, onderwijs verandert, jij verandert door wat je meemaakt, wij veranderen allemaal. Laten we blij zijn met verschillen en opvattingen misschien juist wel omdat we dan zoveel mogelijk kinderen een goede plek kunnen bieden. Een plek waar naast kwalitatief goed onderwijs ook ruimte is voor zaken die per school met hun populatie of ‘vraag’ ook echt verschillend kunnen zijn. We zouden Twitter juist kunnen gebruiken om van elkaars verschillen te leren, elkaar attent maken op de gevaren van sommige maatregelen of wetgeving, alert te houden, de dialoog te voeren en elkaar constructieve feedback te geven. Ik persoonlijk scherp mijn denken en doen mede door de blogs en de informatie die gedeeld wordt op Twitter. Ik heb er mooie relaties en contacten overgehouden, maar ik weiger te worden weggezet als vijand of als nitwit.

Karin Donkers
Schoolleider/leraar

6 reacties op “Waar is ons ‘bondje’ gebleven?

  1. Goed verwoord, Karin. Herkenbaar. Hoe zorgvuldig we soms als team ook te werk gaan, soms lopen zaken gewoon niet zoals je zou wensen.
    En met al die verschillende kindertjes is het eigenlijk al een wonder dat het meestal wel goed gaat.

    Ik deel met je jouw zorg over de verruwing. Ik heb die van dichtbij zien inhakken op mijn collega’s, zelf ook meegemaakt toen ik van een zichzelf geweldig vindende collega op een nieuwe school te horen kreeg dat ik toch wel mijn muil moest houden. ( werk ik nu niet meer)
    En eerlijk, ik vind dat zo verdrietig. Wat een motie van onvermogen, door ouders, door mensen in dat onderwijs die toch samen moeten zorgen voor een goede inbedding van de volwassenen van de toekomst.
    Ik liet me pas ontvallen – na een zoveelste teleurstelling over hoe collega’s zich soms gedragen – dat ik er gelukkig snel uit mag. Maar dat wil ik helemaal niet. Ja, leeftijdscategorie exit, maar er is zoveel te doen.
    Dus: rustig blijven en vooral niet in de zelfde val van cynisme en defaitisme trappen. Diesel, zei mijn vader vroeger al. Diesel, geen benzine. Rustig doordieselen.

    Sterkte

    Dico

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.