Werkplekleren leren is gericht op de professionele ontwikkeling van medewerkers, in dit geval leraren. Maar wat is het eigenlijk? Werkplekleren is ‘leren dat plaatsvindt in reële onderwijssituaties als leeromgeving en met werkelijke problemen/uitdagingen uit de onderwijspraktijk als leerobject’. Het is dus wezenlijk anders dan ‘schools’ leren en schuurt daarmee sterk aan tegen het informeel leren. Werkplekleren is een sociaal proces en gaat men name over het mobiliseren en delen van kennis/expertise en het vergroten van het adaptief vermogen een organisatie/school. Een school is een professionele leergemeenschap waar al heel veel kennis en know how aanwezig is. Kennis opgebouwd door werkervaring, studie of levenservaring. Steeds duidelijker wordt dat we veel leren in de praktijk en in relatie met anderen. In een professionele leergemeenschap is de leraar een volwaardig lid en zal tijdens het proces van Werkplekleren ook als zodanig worden aangesproken. Binnen dit sociale proces worden leerkrachten uitgedaagd om samen te werken, hun kennis te mobiliseren en een betekenisvolle dialoog te voeren om de kwaliteit, de oplossingsgerichtheid en de effectiviteit van de werkprocessen te verhogen.
Werkplekleren met leertechnologie geeft aan de bovenstaande beschreven processen nog een extra dimensie. Technologie is immers niet meer weg te denken en waarom zouden we er dan niet optimaal gebruik van maken.
De online Team- of Toekomstscan geeft het startpunt, de ambities en de ontwikkeling van een organisatie weer. Een tool met vragen over van te voren vastgestelde thema’s. Het octogram en/of diagram geeft een duidelijk beeld van belangrijke waarden binnen de organisatie en ‘waar staan we nu’ en ‘waar willen we heen’.
Een multi touch tafel met een samengestelde rijke praktijkvideo, ook wel Beeldend Trainen genoemd, geeft de eerste aanzet om tot dialoog te komen en oplossingen te bedenken. Een uitdagende coöperatieve werkvorm die extra aantrekkelijk wordt door de inzet van leertechnologie. Kernbegrippen zijn betekenisvolle dialoog, gedeelde betekenis, prioritering en de kracht- en ontwikkelbullets.
En om de ‘drietrapsraket’ compleet te maken, werken alle leraren samen in een professionele elektronische leergemeenschap. Kennis mobiliseren en expertise delen, van en met elkaar leren en op zoek naar oplossingen voor de vraagstukken die ons binnen de onderwijspraktijk bezig houden. De mogelijkheden zijn talrijk. Een eigen portfolio, een verzamelplaats voor interessante artikelen en video’s, samenwerken met een kleine groep aan eenzelfde thema, stellingen plaatsten en meningen peilen. En natuurlijk heeft hier het geven en ontvangen van feedback een prominente plaats. Zonder goede aanspreekcultuur en feedback kunnen we immers als lerende organisatie ons niet steeds verder ontwikkelen.
Kort gezegd werkt de leertechnologie als accelerator en maakt dat we dit sociale proces dat Werkplekleren heet, nog beter vorm kunnen geven. Scholen en organisaties ‘uitrusten’ om het vervolgens zelf te gaan doen en dus minder afhankelijk te zijn van externen. Eigen regie en autonomie waarbij het mobiliseren en delen van de al aanwezige kennis en vaardigheden, de uitgangspunten zijn. Hoe mooi is dat!
Karin Donkers 